Felsefi
İletişim
İletişimin çekirdeği olan ve kavrama içkin manayı ve anlamsal ağını açığa çıkarıp görünür kılmak; somut örnekler üzerinden anlama simülasyonları üzerinden deneyimlenmesini sağlamak; iletişim çözümlemesi ile iletişimin üzerinde yükseldiği taşıyıcı ayakları ve aralarındaki bağlantıları belirginleştirmek.
Neden?
Nasıl?
Uygulamalı felsefe yönteminin temel teknikleri kullanılır. İletişim dilinin rengini (kavrama rengini veren duygu, deneyim, inanç ve bilgi) belirler. İletişim somutlaştığı kavramları toplar ve kategorize eder. Kavramların bağlamlarına göre yüklendiği anlamları çıkarır ve analiz eder. Bunları haritalar. İletişim ortamından çıkarılan içerikleri sorunlaştırma; sorulaştırma; sorulara dair tezler üretme; ileri sürülen tezlere dair argümanlar geliştirme; geliştirilen argümanların niteliklerini sorunsallaştırma gibi temel teknikler ya da araçlar üzerinden yöntem işletilir.
Uygulamalı felsefenin birikimine yaslanır. Grek düşüncesinin “katharsis” kavramını odağına alır. Habermas’ın “iletişimsel eylem” ve “konsensus”unu duyar. İletişime ilişki odaklı baktığından “derin demokrasi”yi kullanır. Yaşadığımız sorunların anlamla, anlamayla ilişkisini sorunsallaştırır. Kişinin ya da iletişimin tarafı olan öznelerin kendiyle ve kendi dışındaklilerle “diyalog”unu mercek altına alır. Sokrates, Platon ve Aristoteles’in “katharsis” kavramını kavram/a bağlamında yeniden tanımlar, iletişimin gerçekleştiği diyaloğun dişilliğini referans alır.
Felsefi iletişim; ilk adımda iletişimi taşıyan kavramsal örgüyü tespit eder; ardından bunların içinde merkezi işleve sahip olanları ve kavramlar arası ilişkilerin haritalamasını yapar. Her kavramın içeriğine rengini veren boyutun keşfine yönelik soruşturma yürütür. Kavramın nesnel içeriği ile arasında, varsa, makas tespit edilir. Varsayımı, kişisel anlamla nesnel anlam arasındaki göreli ahenktir. Makasın açılmasıyla ahengin yitimi ya da azalması birlikte hareket eden vektörlerdir. Danışan ile çıkılan yolculukta makas referans alınarak söz konusu uyumsuzlukların felsefi iletişim açısından kökleri somutlaştırılır.
Ne
Felsefeyle iletişim, uygulamalı felsefenin bir türü olarak yaşama becerisi geliştirmeyi hedefler. Kavram analizi, uslamlama, altmetinler, yerinde sorular vb. ile “durum”u anlamayı sağlamaya yönelik pratik bir araç sunar. Sağladığı anlama imkanı ve bunun sonucu çözme ve sorun önleyici işlevi yanında türev sorunları da çözücü nitelikte perspektifler kazandırmak iddiasında olan uygulamalı felsefe yaklaşımıdır.
İletişimin form kazandığı ilişkiyi çözümler, uygun kavram, soru, diyalog, yargı ile iletişimin mimari yapısını görünür kılar. Felsefi iletişim yaklaşımı, ilişkiyi var eden kavramsal örgüyü tespit eder. Her kavramın dört bileşenine ayrı ayrı yaklaşır ve bunların kubbesi niteliğinde anlamsal çatıyı ifşa eder. Her kavramın kişisel anlamına içkin dört ayağı bulunur; bunlar: duygu, deneyim, inanç ve bilgi. Her kavram, bu dört anlam/a katmanının birbirine katışmasıyla kişiselleşir.
İletişimi; bağlam, ilişki, ileti, kavramsal örgü, kesişen kavramlar, sorunlar açısından ele alarak çözümler. Bağlamın ve odaktaki iletinin neliğine dair soruşturma yürütür. İletiyi var eden dinamikleri görünür kılma, iletinin öznesi olan kavramın çözümlenmesi, ürettiği mananın kuruluşunu, örtük ve/veya açık anlamda dayandığı örgüyü ifşa etme perspektifi sunar. Felsefece bakışla iletişime mani olan mayınlı araziyi temizler; iletişimin yağ gibi akmasını sağlamak adına kavramlara iletişimin taraflarınca yüklenen duyguları, inançları, deneyimleri, bilgileri de belirginleştirerek ruhların birbirini görmesini, duymasını sağlar. Bunlara altmetinler ya da örtük iletileri de dahil ederek kavramların duygu ve inanca içkinlikerini görünür, algılanır, anlaşılır kılarak iletişimdeki işlevlerini belirginleştirir.
Çıktılar
Danışanın iletişme dünyasının bir tür röntgeni çekilir. İletişim evreninin dayanakları tespit edilir. Bunların birbirleriyle ilişkilerinin algoritmaları çıkarılır. İletişimle ilgili güçlükler, güçlüklerin nedenleri tanılanır. Bunları aşacak uygun araçlar üretilir. İletişim ortamı, mayınlı araziler temizlenerek güvenli hale getirilir.
Felsefi
Danışmanlık
Amaç
Felsefenin anlama, çözümleme yöntemi ile felsefi içeriklerin bir tür ‘tanı’ ya da durumu anlama aracı olarak kişi, grup, kurum ve kuruluşlar üzerinden toplumsallaşmasını sağlamak; felsefe birikimini yaşamın hizmetine sunmak; hayatın, temele alınan kavramsal örgülerin üzerinde yer aldığı (heykel, kaide diyalektiği) varsayımından yola çıkarak yaşam forumunun (heykel) temelinde yer alan kavramsal örgüyü (kaide) ifşa etmek, bunlar arasındaki ilişkileri görünür kılmak, kavrayış, yaşayış ve bunların sonucu olan bilinç üzerindeki etkilerini somutlaştırmak
Yöntem
Uygulamalı felsefe yönteminin temel teknikleri kullanılır. Kavram havuzu çıkarma, haritalama; kavramların danışan dünyasındaki anlamsal izdüşümlerini belirleme; sorunlaştırma; sorulaştırma; sorulara dair tezler üretme; ileri sürülen tezlere dair argümanlar geliştirme; geliştirilen argümanların niteliklerini sorunsallaştırma gibi temel teknikler ya da araçlar üzerinden yöntem işletilir.
Uygulamalı felsefenin altına düşen felsefi iletişim ve topluluklarla felsefe gibi felsefi danışmanlık da kavramsal soruşturmaya dayalı bir yönteme sahiptir. Süreci anlam(landırm)a yolculuğu olarak gören bu yöntem, güven ilişkisi kurarak iletişim ortamını dişilleştirir; iletişimi diyalojikleştirir. Danışanın talebi ya da gelme nedeni, beklentileriyle birlikte anlaşılır. Uygunluk kriteri, bağlama referansla karşılıklı olarak taşınıyor ise danışmanlık süreci işletilir yani yolculuk başlatılır: Danışana süreçle ilgili ayrıntılı bilgiler verilir; her adım, rızası alınarak atılır. Yöntem, iki temel aksa dayanır; ilki, anlama, anlamlandırma ya da metaforik ifadelerle röntgen çekme ya da tahlil; ikincisi bir tür zihinsel katharsis ile yanlış kurulan bağlantıları tespit etmek ve gidermek; ihtiyaç duyulan ve hem anlamayı hem de kişisel ve/veya kurumsal esenliği sağlayıp güçlendirecek olgu ile kavrama arasında ahenk yaratacak yeni bağlantıların (nöronal, nöroplastisi) kurulmasını sağlama ile yolculuk tamamlanır.
Ne
Felsefi Danışmanlık, felsefi düşünmenin, felsefelerin yani felsefi düşüncelerin, pratik felsefenin temel kavramlarının gündelik hayata transformasyonu yani aktarılmasıdır. Felsefi danışmanlık yapan kişiye felsefi danışman adı verilir. Felsefi danışman, danışanın (kişinin, grubun ve/veya kurumun) kavram temizliği yapmasını kolaylaştırarak mayınlı araziden güvenli bir bölge elde etme yolculuğunu kolaylaştıran yol arkadaşıdır. Felsefi danışman, danışanın anlama yolculuğunda yöntemin işlemesini sağlayan kolaytırıcı, bir tür eşlikçi ya da anlama yoldaşlığı yapan kişidir.
Kuramsal Arkaplan
Felsefi danışmanlık, uygulamalı felsefenin bir türü olarak görece yeni denebilecek modern zaman yaklaşımları arasında değerlendirilebilir. 1980’lerden bu yana kavramsal olarak kullanılagelen felsefi danışmanlığın tarihi, felsefe tarihine değin geri götürülebilir. Sokrates’in felsefenin pratik yani ethosa dair soruşturma yürütmesini öncelikleştirmesinde de temelini bulur.
Çıktılar
Danışanın anlam/a dünyasının bir tür röntgeni ya da kavram, kavramlar arası ilişkilerin tahlili yapılır. Bunlar üzerinden danışana bağlam özelinde ayrıntılı bir rapor sunulur. Danışanın, sorununu anlamlanmasını; gidermesini engelleyen ya da söz konusu süreci güçleştiren bağlantılardan kurtulması, esenliğini güçlendirecek, göreli ahenk içinde bir yaşam için ihtiyaç duyduğu yeni ilişkileri kurması ve murad ettiği anlam evrenini yaratması beklenir.
