Felsefi
Ä°letiÅŸim
Ä°letiÅŸimin çekirdeÄŸi olan ve kavrama içkin manayı ve anlamsal ağını açığa çıkarıp görünür kılmak; somut örnekler üzerinden anlama simülasyonları üzerinden deneyimlenmesini saÄŸlamak; iletiÅŸim çözümlemesi ile iletiÅŸimin üzerinde yükseldiÄŸi taşıyıcı ayakları ve aralarındaki baÄŸlantıları belirginleÅŸtirmek.
Neden?
Nasıl?
Uygulamalı felsefe yönteminin temel teknikleri kullanılır. Ä°letiÅŸim dilinin rengini (kavrama rengini veren duygu, deneyim, inanç ve bilgi) belirler. Ä°letiÅŸim somutlaÅŸtığı kavramları toplar ve kategorize eder. Kavramların baÄŸlamlarına göre yüklendiÄŸi anlamları çıkarır ve analiz eder. Bunları haritalar. Ä°letiÅŸim ortamından çıkarılan içerikleri sorunlaÅŸtırma; sorulaÅŸtırma; sorulara dair tezler üretme; ileri sürülen tezlere dair argümanlar geliÅŸtirme; geliÅŸtirilen argümanların niteliklerini sorunsallaÅŸtırma gibi temel teknikler ya da araçlar üzerinden yöntem iÅŸletilir.
Uygulamalı felsefenin birikimine yaslanır. Grek düÅŸüncesinin “katharsis” kavramını odağına alır. Habermas’ın “iletiÅŸimsel eylem” ve “konsensus”unu duyar. Ä°letiÅŸime iliÅŸki odaklı baktığından “derin demokrasi”yi kullanır. YaÅŸadığımız sorunların anlamla, anlamayla iliÅŸkisini sorunsallaÅŸtırır. KiÅŸinin ya da iletiÅŸimin tarafı olan öznelerin kendiyle ve kendi dışındaklilerle “diyalog”unu mercek altına alır. Sokrates, Platon ve Aristoteles’in “katharsis” kavramını kavram/a baÄŸlamında yeniden tanımlar, iletiÅŸimin gerçekleÅŸtiÄŸi diyaloÄŸun diÅŸilliÄŸini referans alır.
Felsefi iletiÅŸim; ilk adımda iletiÅŸimi taşıyan kavramsal örgüyü tespit eder; ardından bunların içinde merkezi iÅŸleve sahip olanları ve kavramlar arası iliÅŸkilerin haritalamasını yapar. Her kavramın içeriÄŸine rengini veren boyutun keÅŸfine yönelik soruÅŸturma yürütür. Kavramın nesnel içeriÄŸi ile arasında, varsa, makas tespit edilir. Varsayımı, kiÅŸisel anlamla nesnel anlam arasındaki göreli ahenktir. Makasın açılmasıyla ahengin yitimi ya da azalması birlikte hareket eden vektörlerdir. Danışan ile çıkılan yolculukta makas referans alınarak söz konusu uyumsuzlukların felsefi iletiÅŸim açısından kökleri somutlaÅŸtırılır.
Ne
Felsefeyle iletiÅŸim, uygulamalı felsefenin bir türü olarak yaÅŸama becerisi geliÅŸtirmeyi hedefler. Kavram analizi, uslamlama, altmetinler, yerinde sorular vb. ile “durum”u anlamayı saÄŸlamaya yönelik pratik bir araç sunar. SaÄŸladığı anlama imkanı ve bunun sonucu çözme ve sorun önleyici iÅŸlevi yanında türev sorunları da çözücü nitelikte perspektifler kazandırmak iddiasında olan uygulamalı felsefe yaklaşımıdır.
Ä°letiÅŸimin form kazandığı iliÅŸkiyi çözümler, uygun kavram, soru, diyalog, yargı ile iletiÅŸimin mimari yapısını görünür kılar. Felsefi iletiÅŸim yaklaşımı, iliÅŸkiyi var eden kavramsal örgüyü tespit eder. Her kavramın dört bileÅŸenine ayrı ayrı yaklaşır ve bunların kubbesi niteliÄŸinde anlamsal çatıyı ifÅŸa eder. Her kavramın kiÅŸisel anlamına içkin dört ayağı bulunur; bunlar: duygu, deneyim, inanç ve bilgi. Her kavram, bu dört anlam/a katmanının birbirine katışmasıyla kiÅŸiselleÅŸir.
Ä°letiÅŸimi; baÄŸlam, iliÅŸki, ileti, kavramsal örgü, kesiÅŸen kavramlar, sorunlar açısından ele alarak çözümler. BaÄŸlamın ve odaktaki iletinin neliÄŸine dair soruÅŸturma yürütür. Ä°letiyi var eden dinamikleri görünür kılma, iletinin öznesi olan kavramın çözümlenmesi, ürettiÄŸi mananın kuruluÅŸunu, örtük ve/veya açık anlamda dayandığı örgüyü ifÅŸa etme perspektifi sunar. Felsefece bakışla iletiÅŸime mani olan mayınlı araziyi temizler; iletiÅŸimin yaÄŸ gibi akmasını saÄŸlamak adına kavramlara iletiÅŸimin taraflarınca yüklenen duyguları, inançları, deneyimleri, bilgileri de belirginleÅŸtirerek ruhların birbirini görmesini, duymasını saÄŸlar. Bunlara altmetinler ya da örtük iletileri de dahil ederek kavramların duygu ve inanca içkinlikerini görünür, algılanır, anlaşılır kılarak iletiÅŸimdeki iÅŸlevlerini belirginleÅŸtirir.
Çıktılar
Danışanın iletiÅŸme dünyasının bir tür röntgeni çekilir. Ä°letiÅŸim evreninin dayanakları tespit edilir. Bunların birbirleriyle iliÅŸkilerinin algoritmaları çıkarılır. Ä°letiÅŸimle ilgili güçlükler, güçlüklerin nedenleri tanılanır. Bunları aÅŸacak uygun araçlar üretilir. Ä°letiÅŸim ortamı, mayınlı araziler temizlenerek güvenli hale getirilir.
Felsefi
Danışmanlık
Amaç
Felsefenin anlama, çözümleme yöntemi ile felsefi içeriklerin bir tür ‘tanı’ ya da durumu anlama aracı olarak kiÅŸi, grup, kurum ve kuruluÅŸlar üzerinden toplumsallaÅŸmasını saÄŸlamak; felsefe birikimini yaÅŸamın hizmetine sunmak; hayatın, temele alınan kavramsal örgülerin üzerinde yer aldığı (heykel, kaide diyalektiÄŸi) varsayımından yola çıkarak yaÅŸam forumunun (heykel) temelinde yer alan kavramsal örgüyü (kaide) ifÅŸa etmek, bunlar arasındaki iliÅŸkileri görünür kılmak, kavrayış, yaÅŸayış ve bunların sonucu olan bilinç üzerindeki etkilerini somutlaÅŸtırmak
Yöntem
Uygulamalı felsefe yönteminin temel teknikleri kullanılır. Kavram havuzu çıkarma, haritalama; kavramların danışan dünyasındaki anlamsal izdüÅŸümlerini belirleme; sorunlaÅŸtırma; sorulaÅŸtırma; sorulara dair tezler üretme; ileri sürülen tezlere dair argümanlar geliÅŸtirme; geliÅŸtirilen argümanların niteliklerini sorunsallaÅŸtırma gibi temel teknikler ya da araçlar üzerinden yöntem iÅŸletilir.
Uygulamalı felsefenin altına düÅŸen felsefi iletiÅŸim ve topluluklarla felsefe gibi felsefi danışmanlık da kavramsal soruÅŸturmaya dayalı bir yönteme sahiptir. Süreci anlam(landırm)a yolculuÄŸu olarak gören bu yöntem, güven iliÅŸkisi kurarak iletiÅŸim ortamını diÅŸilleÅŸtirir; iletiÅŸimi diyalojikleÅŸtirir. Danışanın talebi ya da gelme nedeni, beklentileriyle birlikte anlaşılır. Uygunluk kriteri, baÄŸlama referansla karşılıklı olarak taşınıyor ise danışmanlık süreci iÅŸletilir yani yolculuk baÅŸlatılır: Danışana süreçle ilgili ayrıntılı bilgiler verilir; her adım, rızası alınarak atılır. Yöntem, iki temel aksa dayanır; ilki, anlama, anlamlandırma ya da metaforik ifadelerle röntgen çekme ya da tahlil; ikincisi bir tür zihinsel katharsis ile yanlış kurulan baÄŸlantıları tespit etmek ve gidermek; ihtiyaç duyulan ve hem anlamayı hem de kiÅŸisel ve/veya kurumsal esenliÄŸi saÄŸlayıp güçlendirecek olgu ile kavrama arasında ahenk yaratacak yeni baÄŸlantıların (nöronal, nöroplastisi) kurulmasını saÄŸlama ile yolculuk tamamlanır.
Ne
Felsefi Danışmanlık, felsefi düÅŸünmenin, felsefelerin yani felsefi düÅŸüncelerin, pratik felsefenin temel kavramlarının gündelik hayata transformasyonu yani aktarılmasıdır. Felsefi danışmanlık yapan kiÅŸiye felsefi danışman adı verilir. Felsefi danışman, danışanın (kiÅŸinin, grubun ve/veya kurumun) kavram temizliÄŸi yapmasını kolaylaÅŸtırarak mayınlı araziden güvenli bir bölge elde etme yolculuÄŸunu kolaylaÅŸtıran yol arkadaşıdır. Felsefi danışman, danışanın anlama yolculuÄŸunda yöntemin iÅŸlemesini saÄŸlayan kolaytırıcı, bir tür eÅŸlikçi ya da anlama yoldaÅŸlığı yapan kiÅŸidir.
Kuramsal Arkaplan
Felsefi danışmanlık, uygulamalı felsefenin bir türü olarak görece yeni denebilecek modern zaman yaklaşımları arasında deÄŸerlendirilebilir. 1980’lerden bu yana kavramsal olarak kullanılagelen felsefi danışmanlığın tarihi, felsefe tarihine deÄŸin geri götürülebilir. Sokrates’in felsefenin pratik yani ethosa dair soruÅŸturma yürütmesini öncelikleÅŸtirmesinde de temelini bulur.
Çıktılar
Danışanın anlam/a dünyasının bir tür röntgeni ya da kavram, kavramlar arası iliÅŸkilerin tahlili yapılır. Bunlar üzerinden danışana baÄŸlam özelinde ayrıntılı bir rapor sunulur. Danışanın, sorununu anlamlanmasını; gidermesini engelleyen ya da söz konusu süreci güçleÅŸtiren baÄŸlantılardan kurtulması, esenliÄŸini güçlendirecek, göreli ahenk içinde bir yaÅŸam için ihtiyaç duyduÄŸu yeni iliÅŸkileri kurması ve murad ettiÄŸi anlam evrenini yaratması beklenir.
